NASZE PROJEKTY

Projekt Czynna ochrona lęgów ostrygojada – „headstarting” z wykorzystaniem atrap jaj

Projekt czynnej ochrony lęgów ostrygojada został zainicjowany przez Fundację Ptasie Horyzonty w 2019 roku. Były to pierwsze próby w Europie. Headstarting polega na sztucznej inkubacji jaj, wychowywaniu piskląt w niewoli i wypuszczaniu ich po uzyskaniu lotności w miejscach skąd zabierane były jaja. W przypadku ostrygojada (i innych siewkowych) dodatkowo wykorzystujemy atrapy jaj. Jeśli do momentu klucia młodych w inkubatorze gniazdo z atrapami jest wysiadywane (nie ma straty lęgu), jaja z klującymi pisklętami najczęściej są zwracane do macierzystych gniazd. Jeśli gniazdo jest zniszczone, lub zbliża się wezbranie rzeki – w takim przypadku pisklęta trafiają do hodowli wolierowej.

Główne cele projektu to:

ograniczenie strat na etapie wysiadywania jaj i wodzenia piskląt, które są spowodowane drapieżnictwem, zmiennym poziomem Wisły oraz zwiększającą się penetracją wysp i łach przez ludzi,
zwiększenia sukcesu lęgowego i produktywności ostrygojadów gniazdujących na Wiśle,
badania sukcesu lęgowego i ocena zagrożeń lęgów,
badania przemieszczeń i migracji ostrygojadów objętych projektem przy użyciu kolorowych obrączek,
podniesienie świadomości na temat ostrygojadów, znaczenia wiślanych łach i wysp dla ptaków gniazdujących na ziemi,
zdobywanie doświadczenia i dzielenia się informacjami na temat metody,

Jak najwyższy sukces klucia się i przeżywalność piskląt będzie miał olbrzymi wpływ na możliwości zasilania wiślanej populacji przez młode ptaki w przyszłości i liczebność ptaków przystępujących w kolejnych latach do rozrodu. Działania ochronne polegają na wyszukiwaniu gniazd ostrygojadów podkładaniu atrap, zabezpieczaniu jaj w inkubatorach, oddawaniu klujących się piskląt do macierzystych gniazd i hodowli wolierowej części piskląt. Wczesne znalezienie gniazda ma istotne znaczenie dla skutecznej jego ochrony przed ludźmi, drapieżnikami lub zniszczeniem w trakcie powodzi.

Tutaj dwa filmy prezentujące reakcję rodziców na podłożenie młodych do gniazda:

W przypadkach, gdy podczas inkubacji para straci gniazdo z atrapami, (np. w związku z wybraniem drewnianych atrap z gniazd przez lisa lub wronę) czy też zachodzi duże niebezpieczeństwo śmierci klujących się piskląt (np. załamanie pogody, zbliżające się wysokie wezbranie) są one zabezpieczane w sztucznych warunkach, gdzie zostają do osiągnięcia lotności. Działania prowadzimy w sezonie lęgowym od 15 kwietnia do początku sierpnia. Każdy ptak jest wypuszczany z rodzeństwem i w miejscu skąd zabierane były jaja.

Tutaj film z młodymi ostrygojadami tuż po wypuszczeniu na wolność:

Działania ochronne ostrygojadów

W 2019 roku, kiedy wdrożyliśmy nasz program ochrony ostrygojada (tzw. headstarting) z zabezpieczaniem jaj i hodowlą wolierową młodych, liczebność krajowej populacji tego gatunku wynosiła w Polsce około 30 par. Ze względu na spadki liczebności notowane w krajach ościennych, po uzyskaniu stosownych zezwoleń, postanowiliśmy działać.

Od początku programu do roku 2024 uratowaliśmy i wypuściliśmy na wolność łącznie 151 ostrygojadów, a krajową liczebność w 2024 roku oceniono już na 50 – 55 par par! (raport Monitoringu Ptaków Polski 2024) i jest to… najwyższy wynik w historii.

W sezonie lęgowym 2024 tylko na odcinku Wisły od Połańca do Dęblina, stwierdziliśmy aż 9 ostrygojadów lęgowych i prawdopodobnie lęgowych z naszego programu ochrony!

Przykładem jest ten ptak uratowany w 2021 roku:

Kolejne „wolierowe” ptaki obserwowano w sezonie lęgowym w Dolinie Środkowej Wisły 🥰 a nawet w Mikoszewie w Ujściu Wisły, na Wyspie Estyjskiej na Zalewie Wiślanym, czy na Karsiborskiej Kępie! 🙉🥳

Bądźcie czujni – ptaki mają obrączki typu flaga, pomarańczowe z czarnym kodem. Jeśli takie zauważycie – spróbujcie je odczytać i/lub sfotografować, oczywiście tak by nie niepokoić ptaków.

Pamiętajcie by w sezonie lęgowym od kwietnia do sierpnia nie wchodzić na wiślane wyspy.

Wielkie podziękowania dla Wszystkich, którzy w jakikolwiek sposób przyczynili się do uratowania tych ostrygojadów, dla naszych pracowników, wolontariuszy, oraz współpracowników terenowych.

Obrączki na ostrygojady typu „flaga” wyprodukowała i zasponsorowała firma Interrex – rings & telemetry

💚Dziękujemy wszystkim, którzy przyczynili się do tej akcji! 💚

Czy warto pomagać❓ Zobaczcie na zdjęciach 💚